Źródło młodości znajduje się między uszami (…). To nasz mózg podejmuje decyzje, dzięki którym jesteśmy zdrowi, szczęśliwi i mamy szansę żyć przez wiele długich lat, ale nasz mózg podejmuje także te złe decyzje, które rujnują nam zdrowie i przez które wcześniej potrzebujemy usług zakładu pogrzebowego. Jeżeli ktoś chce żyć długo i szczęśliwie, to powinien zacząć przede wszystkim od poprawienia pracy swojego mózgu.

cytat z książki

Starzenie się nie jest naszym wyborem, ale posiadanie mózgu, który wygląda i czuje się staro, jest!

cytat z książki

To, o czym pisze doktor Amen jest wręcz nieprawdopodobne. Że niby stosując zasady zawarte w tej książce mogę zatrzymać, a nawet cofnąć starzenie mojego mózgu? Że drobnego zapominania typu „gdzie zostawiłam swoje klucze” nie można tłumaczyć wiekiem i że on zna na to receptę? Że ludzie są w stanie odstawić tabletki na nadciśnienie, cholesterol i cukrzycę, dbając o mózg? Że pomimo uwarunkowań genetycznych mogę uniknąć chorób otępiennych np. Alzheimera? Że poza lepszą pamięcią będę też młodziej wyglądać? Że mogę mieć osiemdziesiąt lat i nadal świetnie funkcjonować poznawczo? No przecież to nie może być takie proste!

Autor książki jest psychiatrą, specjalistą badań obrazowych mózgu. Swoich pacjentów poddaje badaniu metodą SPECT [ang. single photon emission computed tomography], która pokazuje jak pracuje ich mózg. Sprawdza, które obszary działają dobrze, a w których aktywność jest obniżona lub podwyższona. Dzięki temu jest w stanie dobrać najlepszą terapię, suplementy diety dla pacjentów, ale też uzyskać coś pozamedycznego – ogromną motywację do zmiany przyzwyczajeń.

No ale dobrze, mi pewnie nie będzie dane obejrzeć swojego mózgu w obrazach z SPECT, ale mogę założyć, że przyda mi się jakieś wspomaganie (w Internecie znajdziecie darmowy test opracowany przez kliniki Amena, który pozwoli wam zdiagnozować funkcjonowanie waszego umysłu. Co mam więc robić? Według autora wystarczy wdrożyć tylko kilka zasad do swojego życia:

  1. Poznać liczby dotyczące zdrowia. Według Amena trudno zmienić coś, czego się nie zmierzy, a nieznajomość tych liczb pozwala im wymknąć się spod kontroli. Doktor podaje cały spis badań, które mają znaczący wpływ na nasz mózg. Jest to sposób na sprawdzenie, czy pomocy nie należy szukać gdzieś indziej i np. najpierw uregulować poziom hormonów, ale też, w jakim stanie są nasze organy, bo „każdy organ w twoim ciele wpływa na zdrowie mózgu i na odwrót”.
  2. Zdrowa dieta – niby banał. Przecież wszyscy wiedzą o istocie zdrowego odżywiania. No ale właśnie, to taki banał, że bardzo łatwo go zaniedbać. W książce jest tylko 7 zasad: jedz kalorie wysokiej jakości i nie jedz ich zbyt wiele, pij dużo wody, jedz chude białko, jedz „mądre” węglowodany, ogranicz tłuszcze do zdrowych z kwasami omega-3, jedz produkty naturalne w różnych kolorach, aby wzmocnić działanie przeciwutleniaczy, używaj ziół i przypraw dobrych dla mózgu. Już słyszę głosy niektórych, że nie mogą się zdrowo odżywiać, bo…… otyłość mam w genach/ moja rodzina nie będzie współpracować/ często jem poza domem/ zacznę po świętach, nowym roku, wakacjach, zimie. Niestety, autor ma dla Was kontrargumenty!
  3. Aktywność fizyczna – kolejny banał, o którym często zapominamy. Stwierdzono, że dla mózgu najlepsze są ćwiczenia aerobowe, ćwiczenia koordynacji i trening oporowy. A co zrobić, żeby nie zaprzestać ćwiczeń? Można kupić kalendarz ścienny, który ma cały rok na jednej stronie i zaznaczać krzyżykiem dni, w które ćwiczymy. Kiedy pojawi się ciąg czerwonych iksów, chęć nieprzerywania tego będzie motywacją samą w sobie.
  4. Nauczyć się podejmować dobre decyzje – naszymi zachowaniami w dużej mierze kieruje fizyczne funkcjonowanie mózgu. Kiedy on pracuje dobrze łatwiej nam podejmować przemyślane, korzystne dla naszego zdrowia decyzje. To jest trochę jak efekt kuli śnieżnej, zacznę od podejmowania dobrych dla mojego zdrowia decyzji, to wpłynie na funkcjonowanie mojego mózgu, a to wpłynie na łatwiejsze podejmowanie dobrych decyzji, co wpłynie na jeszcze lepsze funkcjonowanie mózgu, co wpłynie…
  5. Nieustannie uczyć się – ta informacja również nie jest zbyt odkrywcza, prawda? Nie od dziś wiadomo, że uczenie się nowych rzeczy gimnastykuje mózg i zostawia go w lepszej formie. Jeśli jednak nie wiecie jak to zrobić, albo jakie ćwiczenia zrównoważą konkretny obszar mózgu to Amen ma dla Was podpowiedzi. Chcecie wspomóc płaty ciemieniowe? Musicie nauczyć się żonglować lub urządzać wnętrza, jeśli płaty skroniowe – krzyżówki i inne gry słowne oraz gry pamięciowe.
  6. Dbać o piękną skórę i zdrowe życie seksualne – to, co szkodzi naszej skórze, szkodzi też mózgowi, zdrowa skóra jest jakoby odbiciem zdrowego mózgu. Powinniśmy dbać o jej ukrwienie, zmniejszać stres, jeść produkty, które ją nawodnią. W badaniach udowodniono też, że pełne miłości, intensywne życie seksualne może sprawić, że ludzie wyglądają do 10 lat młodziej! Regularne współżycie poprawia cyrkulację hormonów przeciwdziałających starzeniu, upiększając mózg, ciało i skórę.
  7. Radzić sobie z żalem, depresją, zaburzeniami lękowymi – negatywne stany emocjonalne wpływają niszcząco na organizm, stwierdzono ich powiązania z otyłością, nowotworami, cukrzycą, chorobami serca i otępieniem. Doktor Amen zachęca, aby usuwać negatywne automatyzmy z myślenia, zaprasza do zadania sobie pytań: Czy to, co myślę, jest prawdziwe? Czy wiem absolutnie na pewno, że to jest prawdziwe? Jak reaguję, kiedy wierzę w tę myśl? Kim byłabym bez tej myśli? Jak bym się czuła, gdyby nie ta myśl?
  8. Przeciwdziałać uszkodzeniom mózgu – mamy uprawiać sport, to pewne, ale ten sport nie powinien powodować uszkodzeń naszego mózgu! Jeśli już doszło do „kontuzji” należy jak najszybciej zacząć poprawiać lub optymalizować pracę mózgu lub rozważyć zastosowanie treningu neurologicznego.
  9. Nawiązywanie satysfakcjonujących więzi – jakże przyjemny punkt i jak każdy poprzedni potwierdzony badaniami – ryzyko otępienia było najniższe u tych osób, które utrzymywały różnorodne, satysfakcjonujące kontakty z przyjaciółmi i krewnymi.

Poza podaniem samych zasad doktor Amen jest też mistrzem motywacji. Jak sam mówi „(…) to osobiste historie naprawdę poruszają mózg i inspirują zmiany”. W książce opisuje wielu pacjentów, którym pomógł. Od mężczyzny, który ważył 286 kilogramów, cierpiał na depresję, był uzależniony od nikotyny i alkoholu, a który schudł 170 kg, przez całą grupę emerytowanych zawodowych futbolistów, którzy po licznych urazach głowy zaobserwowali pogorszenie pamięci i koncentracji, po kobietę, której babcia i matka zapadły na chorobę Alzheimera, a ona, pomimo obciążenia genetycznego, nie. Ale są też inne techniki, ćwiczenia, które mają za zadanie zmotywować nas do zmiany. Mi się bardzo podobała „Kartka cudu” – na jednej stronie karteczki wpisuję swój cel, swój cud, a z drugiej, co mogę zrobić dzisiaj, aby się do niego przybliżyć.

Czyli jak? Widzimy się na biegach w parku lub w kolejce po eko marchewkę?

Daniel G. Amen, Wspieraj swój mózg – odmładzaj się,
Wydawnictwo REBIS

Autorką recenzji jest Justyna Śliwińska-Sroka – psycholog i psychoterapeuta systemowy. Justyna ukończyłam Kurs Podstawowy Terapii Systemowej w Wielkopolskim Towarzystwie Terapii Systemowej w Poznaniu. Obecnie uczestniczy w kolejnych szkoleniach w tym zakresie. Jej pracy przyświeca myśl, że każdy człowiek sam najlepiej wie, co jest dla niego najlepsze, a zadaniem psychoterapeuty jest pomóc mu to odnaleźć.