Nadszedł najpiękniejszy czas w roku – gdy nasz organizm ma szanse naładować się pozytywnymi myślami, słońcem i kontaktem z naturą. Rozpoczynające się lato, które w tym roku nadeszło szybko i z rozmachem, skłania nas do zajęcia się sobą i daje czas na zweryfikowanie swoich nawyków – sposobu odżywiania, aktywności organizmu, jakości i ilości snu. Każdorazowo o tej porze roku pochylam się nad kwestiami zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Mam też więcej czasu, by czytać pozycje książkowe, które traktują o zdrowiu w obu wymiarach. Dlatego dziś chciałabym polecić kilka obowiązkowych pozycji, które pomogą nam uporządkować nasze nawyki żywieniowe i te związane ze snem.
1) „Nowoczesne zasady odżywiania. Przełomowe badanie wpływu żywienia na zdrowie” T. Colin Campbell i Thomas Campbell
Można powiedzieć, że to taka trochę biblia dla amatorów zdrowego odżywiania. Autorzy przytaczają w niej wnioski z tak zwanego „badania chińskiego” badającego korelacje między obszarem geograficznym a dietą i zachorowalnością na choroby cywilizacyjne. Wnioski z badania dają do myślenia. Dowodzi ono, że tradycyjna dieta społeczeństw zachodnich – bogata w produkty wysokoprzetworzone i produkty pochodzenia odzwierzęcego – ma rujnujący wpływ na życie mieszkańców większości krajów rozwiniętych w Ameryce i Europie. Autorzy książki promują tzw. dietę NPR, czyli sposób odżywiania oparty na nieprzetworzonych produktach roślinnych. Przytaczają liczne badania, mówiące o tym, że nadmiar produktów odzwierzęcych w naszej diecie koreluje ze zwiększoną zachorowalnością na wiele chorób cywilizacyjnych takich jak cukrzyca, choroby układu krążenia czy nowotwory.
2) „Jak nie umrzeć przedwcześnie? Co jeść, aby dłużej cieszyć się zdrowiem” dr Michael H. Greger, Gene Stone
To pozycja obowiązkowa dla tych, którzy chcą uniknąć chorób czy spadków samopoczucia za pomocą diety. Książka jest podzielona na rozdziały, w których autor opowiada, jakie produkty pomagają w profilaktyce i terapii poszczególnych chorób cywilizacyjnych takich jak cukrzyca, nowotwory, depresja. Greger połączył w niej swoją wiedzę medyczną (jest z wykształcenia lekarzem) oraz najnowsze badania i doniesienia naukowe z przystępnym przekazem i niezwykłą umiejętnością mówienia prostym językiem o rzeczach trudnych. Dzięki temu książka zajmuje zaszczytne miejsce w mojej biblioteczce i dosłownie – nie chce się jej kończyć. Rzuca światło na najnowsze doniesienia naukowe, jest podparta rzetelną bibliografią. Daje też konkretne wskazówki, co powinno znaleźć się na naszym talerzu. Chodzi o tzw. Tuzin Dr Gregera, który należy spożywać w miarę możliwości codziennie i do którego należą: rośliny strączkowe (wg Gregera najważniejsze źródło zdrowia), owoce jagodowe (jagody, maliny, truskawki), inne owoce, warzywa kapustowate, zielenina, inne warzywa, siemię lniane, orzechy, przyprawy (oprócz soli), produkty pełnoziarniste, napoje. Na dwunastym miejscu listy jest aktywność fizyczna, nieodłączny element zdrowego stylu życia.
3) „Sen i jego uzdrawiająca moc” Sheila Lavery
Pozycja dla wszystkich, którzy chcą cieszyć się zdrowym i regenerującym snem. Autorka szeroko omawia biologiczny i psychologiczny wymiar snu, a także jego dobroczynne właściwości. Spory rozdział poświęca także zaburzeniom snu oraz tzw. „chemicznym burzycielom snu”, do których zalicza kofeinę, nikotynę, alkohol, leki i narkotyki. Okazuje się, że palacze mają płytszy sen i częściej niż osoby niepalące budzą się w nocy. Wszystko dlatego, że zawarta w tytoniu nikotyna pobudza ośrodkowy układ nerwowy i stymuluje wydzielanie adrenaliny. Ponadto autorka wnikliwie omawia rytuały i oraz nawyki służące temu, by dobrze się wysypiać. Zachęca czytelników m.in. do aktywności fizycznej na świeżym powietrzu, ponieważ „sen jest naturalną odpowiedzią organizmu na zmęczenie fizyczne. Czyniąc ćwiczenia fizyczne stałym elementem rozkładu zajęć, działasz na rzecz wydłużenia czasu snu głębokiego.[1]”
[1] Lavery Sheila, „Sen i jego uzdrawiająca moc”, Warszawa 1998, s. 101.
Marta Nowakowska