Z chwilą, gdy jednostka wykreśli granice swej duszy,
ustali rodzaje wojen, jakie dusza będzie toczyła
Ken Wilber, Niepodzielone

Kiedyś myślałam, że najlepsze książki połyka się jednym haustem, czytając przy nocnej lampce między wieczorem a porankiem. Teraz jednak wiem już, że te najwybitniejsze książki czyta się długo, z intelektualną zadyszką, z lekką pretensją do autora, że aż tak nas wypycha z poznawczej strefy komfortu.

„Niepodzielone. Wschodnie i zachodnie teorie rozwoju osobowości“ Kena Wilbera czytałam właśnie w ten drugi sposób. Robiąc sobie przerwy, doczytując w innych książkach, notując na marginesach (też tak zawsze bazgrzecie po książkach jak ja???), a przede wszystkim z rosnącym z karty na kartę przekonaniem, że to, jak opisuje on świat nijak się ma do tego, jak widziałam do tej pory go ja.

O czym jest książka „Niepodzielone“? W pierwszym miejscu chyba o poznaniu. O tym, jak nasz umysł, by poradzić sobie ze złożonością świata nadaje mu granice. A granice te – nigdzie poza ludzkim umysłem – nie istnieją.

Każda linia graniczna jest potencjalną linią frontu. – pisze Wilber. – gdyż linia graniczna oddziela terytoria dwóch potencjalnie zwaśnionych obozów. (…) Natura nic nie wie o świecie przeciwieństw, w którym żyją ludzie. (…) To linia graniczna stwarza parę przeciwieństw. Króto mówiąc, wytyczać granice to produkować przeciwieństwa.

Wilber nie zatrzymuje się w swojej książce li tylko na poziomie kognitywistycznych rozważań. Pokazuje jak bardzo wytyczane przez nas granice wpływają na to, jak widzimy naturę człowieka oraz to jak podchodzimy do psychoterapii. Proponuje też w swojej książce model, który łączy popularne szkoły psychoterapii, opisując je nie jako sprzeczne, lecz operujące na innym poziomie świadomości (w innym miejscu umiejscawiającym granice między ja i nie-ja).

Wilber oferuje nam w „Niepodzielonych“ i poznawczy ferment i filozoficzny spokój. Przekonuje, że wszelkie walki – również te między zwaśnionymi szkołami psychoterapeutycznymi – są bez sensu, bo natura (również natura ludzka) nie operuje takimi przeciwieństwami, jakie narzucili sobie psycholodzy.

Przeczytajcie Wilbera koniecznie, jeśli lubicie wiedzieć, że nic nie wiecie. I że im więcej wiecie, tym więcej pozostaje do poznania.

Ken Wilber, Niepodzielone. Wschodnie i zachodnie teorie rozwoju osobowości. Poznań: Zysk i S-ka.

Sabina Sadecka