Książek oswajających dzieci z tematem o śmierci jest wiele. Głównie są to jednak pozycje dla małych dzieci, a tematem większości z nich jest śmierć osoby starszej – dziadka lub babci. Niewiele jest książek o śmierci rodzica, a jeszcze mniej dotyczy tematu osieroconego nastolatka.

Co dzieje się w domu nastolatki, w którym zabrakło mamy? Cisza i chaos, a im więcej ciszy, tym więcej chaosu, im więcej chaosu, tym bardziej dotkliwa staje się cisza. Ogromna tęsknota i rozpacz, czyli uczucia pisane z wielkiej litery, mieszają się z tymi napisanym z litery małej – rozdrażnieniem, bo w lodówce nie ma nic do jedzenia, i zaskoczeniem, bo nikt nie pamiętał, że rachunki nie płacą się same. I taka właśnie jest książka „Świat do góry nogami“ – sprawy ostateczne mieszają się w niej z zupełnie przyziemnymi. „Świat do góry nogami“ nie jest książką terapeutyczną, ani metaforyczną. I jest to – paradoksalnie – jej największą zaletą. „Świat do góry nogami“ to przede wszystkim świetnie napisana powieść dla młodzieży, gdzie śmierć rodzica jest jedną z okoliczności, jaką napotyka na swojej drodze główna bohaterka.

Życie po śmierci mamy toczy się bowiem dalej i nie odpuszcza nawet tym, którzy marzą tylko o tym, by wraz ze swoim bólem zaszyć się na bezludnej wyspie. Ola musi stawić czoła opiece nad swoim nieporadnym, młodszym bratem, konfliktom z coraz bardziej jej obcą siostrą i gorzkimi rozmowami z wiecznie nieobecnym ojcem. Na to nakładają się problemy w szkole i pierwszy zawód miłosny. Świat wokół Oli zdaje się rozpadać, a ona nie ma pomysłu jak zapobiec tej katastrofie.

„Świat do góry nogami“ to smutna, ale zarazem optymistyczna opowieść dla wszystkich tych, którzy doświadczyli w życiu wielkiej straty. To oczywiście pozycja dedykowana nastolatkom, polecam ją jednak również tym, którzy wychowują lub współ-wychowują dziecko, które straciło rodzica. Zajrzenie wraz z autorką książki w głąb umysłu nastolatka może okazać się świetną inspiracją do wspólnych rozmów o tym, czego ono aktualnie doświadcza.

Beata Ostrowicka (2014), Świat do góry nogami. Łódz: Wydawnictwo Literatura.

Sabina Sadecka