Warto żeby terapeuta przyjął rolę łowcy myśli
Paul Stallard
Literatura jest wielką nauczycielką psychologów, psychiatrów i psychoterapeutów
Jerzy Mellibruda
Paul Stallard stworzył książkę, którą można uznać za „literaturę-nauczycielkę”. To pozycja, którą śmiało polecam psychologom i psychoterapeutom pracującym z dziećmi i nastolatkami (nawet jeśli nie są osadzeni stricte w nurcie poznawczo-behawioralnym). Doktor Stallard – psycholog kliniczny, a przede wszystkim praktyk, badacz i naukowiec poświęcił wiele godzin na zrozumienie zagadnienia wpływu urazów i chorób przewlekłych młodych ludzi na ich emocje.
Autor w prosty, aczkolwiek szczegółowy sposób opisuje podstawy teoretyczne oraz techniki CBT (terapii poznawczo-behawioralnej), zastosowanie wspomnianych technik w pracy z dziećmi i nastolatkami oraz wyniki badań. Wspomniane badania dotyczą między innymi skuteczności danego nurtu u pacjentów poniżej 12-stego roku życia oraz starszych, co autor konkluduje słowami „Etap rozwoju poznawczego umożliwiający operowanie konkretami, który zazwyczaj przypada na okres wczesnoszkolny (od około siódmego do dwunastego roku życia), jest odpowiedni dla większości podstawowych zadań terapii poznawczo-behawioralnej”. Stallard wskazuje również na zdolność „myślenia o myśleniu” czyli „zdolność do systematycznego rozpoznawania, kwestionowania i wytwarzania odmiennych sposobów myślenia” jako warunek konieczny do bycia w procesie terapii. Ćwiczenia zawarte w książce są adekwatne do pracy zarówno z nastolatkami, jak i młodszymi pacjentami.
W tym miejscu chciałabym zwrócić uwagę na ćwiczenia, które zostały przedstawione w książce,
a które sama wykorzystuję w pracy z dziećmi i młodzieżą:
- Termometr myśli
Można go wykorzystać, aby przedstawić, jak mocno nasz pacjent wierzy w swoją myśl – od Właściwie w ogóle nie wierzę po Wierzę bardzo mocno.
- Powszechne przekonania
Przy pomocy Termometru myśli ocenić na ile pacjent zgadza się z zamieszczonymi stwierdzeniami typu: Inni ludzie są lepsi ode mnie czy Nie wolno mi się zdradzać z moimi uczuciami przed innymi.
- Sejf na zmartwienia
W sytuacji, gdy u pacjenta pojawi się zmartwienie, które trudno wyłączyć można narysować lub zapisać dane myśli, następnie zamknąć, a po tygodniu porozmawiać o zmartwieniach z bliska osoba.
Co istotne, autor – znawca natury emocjonalnej nastolatków kładzie akcent na wykształcenie odpowiedniej postawy terapeutycznej, gdzie „poglądy zostały usłyszane i są szanowane, oni (nastolatkowie) zaś są postrzegani jako interesujący ze swoimi ciekawymi spostrzeżeniami, które terapeuta stara się zrozumieć ze wszystkich sił”. Jest tu ogromna przestrzeń na autentyczność, współpracę, obiektywizm, pytania sokratejskie, podważanie myślenia dychotomicznego czy angażowanie innych osób znaczących. Stallard opisuje również problemy dzieci w przebiegu terapii i podpowiada jak sobie z nimi poradzić.
W dalszej części książki prezentuje materiały do dziesięciu wyodrębnionych zagadnień – objaśnienie i ćwiczenia, które można kopiować i wykorzystywać w pracy.
Życzę sobie i Wam mocno integracyjnego spojrzenia na literaturę dotyczącą psychoterapii dzieci i młodzieży. Spojrzenia pełnego otwartości na nowe, a przede wszystkim skuteczne sposoby pracy z pacjentami.
Anna Wolska