To zwykle wychowanie decyduje, czy wrażliwość będzie zaletą czy źródłem lęku.
Wiele wysoko wrażliwych osób mówiło mi, że ich zdaniem to właśnie wysoko wrażliwe osoby dorosłe odczuwają więcej radości i zadowolenia z życia i to na głębszym poziomie niż inni ludzie.
fragmenty książki
Autorka książki – Elaine Aron, sama będąc osobą wrażliwą, od lat jest pionierką w badaniu wrażliwości i wyodrębnieniu jej jako cechy. Badaczka traktuje wrażliwość jako bardzo szczególną dominantę. Jej badania jednoznacznie dowodzą, że dzieci wrażliwych jest wiele, tylko najczęściej są one mniej zauważane i dlatego o tym rzadziej się mówi. Profesor Aron dostrzega wyjątkowość wrażliwych dzieci jako tych, które są obdarzone niezwykłą intuicją, empatią, kreatywnością i głębią w przetwarzaniu. Często mają bardzo wnikliwe spostrzeżenia, co budzi podziw dorosłych. Autorka jest przekonana, że posiadanie dziecka wrażliwego jest darem. Jej poradnik ma pomóc dorosłym w postępowaniu z dziećmi wrażliwymi. Okazuje się, że wysoko wrażliwe dzieci radzą sobie lepiej od rówieśników w sprzyjających środowiskach (…) „pisząc radzą sobie lepiej” mam na myśli wszystko – od ocen w szkole przez postawy moralne do kompetencji społecznych, samoregulacji i poczucia bezpieczeństwa. Autorka przedstawia zestaw rad i jednocześnie próbuje przekazać jak te sprzyjające warunki dla dziecka stworzyć.
Niektórzy rodzą się z wrażliwym systemem nerwowym, potrzebują dużo snu, regularnego jedzenia, wyciszenia, ukrycia się trochę w sobie znanym wygodnym miejscu, by naładować energię. Są tacy, którzy potrzebują tego więcej, a jeśli im się tego nie zapewni będzie mogło mieć to negatywny wpływ na ich rozwój. Czytając książkę można wysnuć wniosek, że dzięki głębokiemu przetwarzaniu dzieci te bardzo dobrze przyswajają wiedzę, jednak możliwe, że to właśnie ze względu na głębokie przetwarzanie tego, co je otacza ich niezwykle wrażliwy układ nerwowy potrzebuje dużo snu i regeneracji. Dzieci te bowiem bardzo łatwo przestymulować. Opiekun musi bardzo dbać o dozowanie odpowiedniej ilości bodźców takiemu dziecku.
Profesor Aron podkreśla, że to od rodziców zależy czy wrażliwość ich dzieci stanie się w dorosłym życiu zaletą czy też źródłem lęku. Jeśli opiekunowie popełniają błędy w wychowaniu dzieci wrażliwych ich cecha może stać się bojaźliwością lub nieśmiałością. Osoby wrażliwe nie mające odpowiedniego wsparcia w dzieciństwie są bardziej podatne na depresję. Jeśli więc opiekunowie nie będą odpowiednio wspierać dziecka wrażliwego mogą go skrzywdzić na całe życie. Są ludzie, którzy mimo nieszczęśliwego dzieciństwa wyrastają na silnych i szczęśliwych dorosłych. Niestety, badania wskazują jednoznacznie, że dzieciństwo w przypadku wrażliwych osób jest kluczowe dla ich dorosłego życia.
Czytając tą książkę pomyślałam, że często wrażliwość jest niedoceniania, a osoby wrażliwe skazuje się na niepowodzenie, apelując do nich o to by, były bardziej gruboskórne. Prof. Aron pokazuje nonsens takich działań. Podczas zgłębiania tej lektury zastanawiałam się, dlaczego wrażliwość jest coraz częściej niepożądana i dlaczego osobom o czułym systemie nerwowym przypisana jest także bojaźliwość, a osoby wysoko wrażliwe starają się ukryć ten fakt przed światem. Mogłoby się wydawać, że osobom o bardziej czułym systemie nerwowym trudniej jest żyć.
Profesor Aron w swej książce burzy tego typu poglądy, nikt się nie urodził bojaźliwy, ale może taki się stać, jeśli np. w procesie wychowania nie będzie miał odpowiedniego wsparcia. Jak powinno to wsparcie wyglądać autorka pokazuje swymi bardzo praktycznymi radami. Stara się nimi zmotywować opiekunów dzieci wrażliwych do umiejętnego zareagowania, do udzielenia pomocy i pokazania sposobu radzenia sobie z sytuacjami, także tymi trudnymi. Książka ta może też posłużyć profesjonalistom pracującym z dziećmi na co dzień, gdyż została wzbogacona o praktyczne wskazówki dla nauczycieli. Wielu specjalistów zajmujących się dziećmi może lepiej zrozumieć ich wyjątkowość i nie będzie jej traktować jako czegoś, co wymaga naprawy. Dzięki radom autorki będzie wiadomo jak wspierać tę cechę i jak uczynić ją wartościową i przydatną w świecie. Dzieci wysoko wrażliwe posiadające wsparcie mogą w pełni wykorzystać swoje talenty, a często mają ich bardzo wiele. Cecha ta jest też potrzebna w wielu zawodach dlatego warto o nią zadbać. Zdaniem autorki jest wartością już sama w sobie.
Nie do końca i nie zawsze zgadzam się z autorką tej książki. Myślę jednak ze różnice są związane z kulturowym i innym wyobrażeniem odnośnie wychowania. Doświadczenia dzieci w USA są odmienne od doświadczeń europejskich, co sama autorka często podkreśla. Podejście do kar i nagród, jakie autorka poleca jest zupełnie inne niż to, jakie mam ja. Różnice w poglądach w sposobie wychowania nie są jednak przesłanką, by książki nie czytać. Uważam, że może być ona rodzicom dzieci wrażliwych bardzo potrzebna, a nauczycielom może okazać się bardzo użyteczna. Moim zdaniem, pisanie o tej cesze jest samo w sobie wartością i dlatego zasługuje na uwagę. Cieszę się, że książkę mogłam poznać, bo ludzie są rożni i im więcej będziemy o tym pisać, tym mniej będzie sztampowych podziałów i krzywdzących etykiet. W moim odczuciu piękne w tej książce jest to, że poprzez lepsze zrozumienie, kim jest dziecko, które mamy w domu, lub z którym pracujemy, możemy nauczyć się jak za nim podążać. I to co uważam, za najpiękniejsze, to fakt otwarcia na to, że każdy jest inny. Pisząc o wrażliwości otwieramy się na temperament dziecka. Dzieci wrażliwe niestety łatwo uczynić lękliwymi dorosłymi dlatego rodzic musi być świadomym konsekwencji swoich działań. Książka uczy uważności rodziców bądź opiekunów, tego przede wszystkim, jak ich pomoc w regulacji emocji bezpośrednio wpływa na to, jak sobie radzą z emocjami w dorosłym życiu. Lektura ta, uczy jak dbać o dziecko wrażliwe, by mogło w pełni wykorzystać swój potencjał i wyrosło na mądrego i spełnionego człowieka.
Agnieszka Djaczenko-Burgyan
Tagi: Elaine Aron, Wysoko wrażliwe dziecko, poradniki dl rodziców, GWP, recenzje, Agnieszka Djaczenko-burgyan