Czy córkom jest trudniej niż ich matkom? Wydaje się, że tak. Iluzja dostępności, tak bardzo rozpowszechniona we współczesnym świecie, nie przekłada się na realne spełnienie. W czasach, w których żyjemy, dorośli złożyli dorastającym dziewczętom obietnice, których nie są w stanie dotrzymać. Obiecują: „Możecie być, kim chcecie”, ale nie zlikwidowali szklanego sufitu. Mówią, że mają być dumne ze swoich ciał i nikt nie ma prawa ich zawstydzać – ale wrzucili je w świat bezlitosnych, oceniających mediów społecznościowych. Obiecali dobrą edukację, a zafundowali szkolny chaos, brak uwagi i nierealne oczekiwania. Do tego dorzucili niepewność i świat na skraju katastrofy klimatycznej.
fragment książki

Rzeczywistość współczesnych nastolatków może być trudna i dla większości jest. Wszechobecne media społecznościowe, w których zazwyczaj przedstawiana jest wylukrowaną rzeczywistość, przestarzały i nieadekwatny do ich potrzeb system edukacji, a także brak dobrej jakości kontaktu z rodzicami, ale i z nauczycielami, często zapewnia nastolatkom poczucie osamotnienia, zagubienia i chaosu.

W takich warunkach nie trudno się pogubić.

Nastoletni wiek już sam w sobie nacechowany jest niepewnością i zagubieniem, bo przecież okres dorastania to czas żegnania się z dzieciństwem, z tym, co znane, a wchodzenie w dorosłość też jest jedną wielką niewiadomą. Presja, którą nastolatki odczuwają ze strony sztucznie wykreowanego przez media społecznościowe życia, a także pozorna wolność, o której słyszą powoduje ogromne wewnętrzne napięcie, które nijak się ma do uśmiechniętych, pewnych siebie osób z Instagrama.

Ten wewnętrzny strach, niepokój i napięcie są przez nastolatki odczuwane jak wewnętrzny ból i najgorsze w tym wszystkim jest fakt, że nie mają z kim o tym porozmawiać, bo to przecież z nimi „jest coś nie tak” – wszyscy inni sobie przecież świetnie radzą.

Dziewczyny dodatkowo zmagają się z otaczającą je zewsząd seksualizacją. Już nawet małe dziewczynki poprawiają swoją urodę poprzez malowanie rzęs, czy zakładanie kusych bluzek, które proponują im sklepy, bo przecież wygląd liczy się bardziej niż mocne strony, cechy charakteru, osiągnięcia. To może wywoływać wewnętrzny konflikt, poczucie dyskomfortu i nierealnych oczekiwań wobec swojego ciała lub wręcz nienawiść do niego.

Autorki książki, które są dwiema doświadczonymi lekarkami psychiatrii oraz terapeutkami przedstawiają główne problemy, z którymi borykają się współczesne nastolatki: depresję, zaburzenia psychiczne, ADHD, uzależnienie od korzystania z technologii, używki, wyzwania związane z identyfikacją płci, seksualność i seksualizację, zaburzenia odżywiania, samouszkodzenia, próby samobójcze. Każdy z tych problemów, wyzwań lub zaburzeń jest omawiany przez pryzmat doświadczeń życia współczesnych nastolatków. To niezwykle ważne, by móc usłyszeć perspektywę nastolatków tak niezbędną do tego, by zrozumieć z czym oni się obecnie mierzą w codziennym życiu. I to nie jest tak, że chodzą do szkoły i nie mają żadnych problemów. Owszem mają i to całkiem sporo.

Ze wszystkich sił próbują osiągać nierealnie wyśrubowane standardy życia celebrytów, koleżanek i kolegów przedstawiających swój wizerunek w mediach społecznościowych, a także często wysokie oczekiwania rodziców wobec ocen, osiągnięć szkolnych, pozaszkolnych. Ponadto, świat może się wydawać nieprzewidywalnym i niebezpiecznym miejscem, gdzie pandemia, wojny, katastrofy klimatyczne, problemy ekonomiczne, uchodźcze i wiele wiele innych powodują, że lęk przed dorosłością może dodatkowo przyczyniać się do towarzyszącej temu dorastaniu niepewności.

A najsmutniejsze jest to, że nastolatki czują się tak bardzo samotne i zagubione i tak trudno im otwarcie porozmawiać o swoim życiu z rodzicami, bo myślą, że to z nimi jest coś „nie tak” i że to, co chciałyby powiedzieć odnośnie swojego wewnętrznego świata nie spotka się ze zrozumieniem ze strony rodziców.

Dla mnie ta książka jest apelem do dorosłych, by zrozumieli wyzwania współczesnego świata, z którymi nastolatki spotykają się na co dzień. Jest też kompendium wiedzy o zagrożeniach, wyzwaniach i kryzysach, których doświadczają nastolatki. Daje też wskazówki, jak rozmawiać i na co zwracać uwagę w kontakcie z nastolatkami.

Z serca polecam.

Sylwia Śliwocka

Krystyna Romanowska, dr Agnieszka Dąbrowska, dr Marta Niedźwiedzka, Nastolatki na krawędzi. Czego nie wiecie o problemach swoich córek, wydawnictwo Muza.