Nasz Leśny Zakątek to specjalne miejsce, bo stawiamy tutaj na DIALOG.
Niczym detektywi przyglądamy się uważnie naszym uczuciom i potrzebom naszych serc.
Wspólnie, bo każdy jest tak samo ważny, budujemy świat, w którym najważniejsze, są takie wartości jak EMPATIA, ZAUFANIE, POROZUMIENIE, WSPÓŁPRACA, DOBRA ZABAWA.
fragment książki
Już w pierwszych słowach poczułam sympatię do Bibi – niezwykłej żyrafy, która zimą nosi szalik, piecze muffiny jagodowe, kocha wspinaczkę i fika koziołki, a nade wszystko ma ogromnie empatyczne serce i uszy! Uśmiech nie znikał z mojej twarzy i podekscytowana wyruszyłam w czytelniczą podróż, która odkryła przede mną miejsce cudowne! – Leśny Zakątek. Już sama nazwa kojarzy mi się z ciszą, spokojem i rzeczywiście towarzyszenie bohaterom w ich przygodach, wniosło w moje serce dużo pokoju i radości, a to wszystko za sprawą ich komunikacji, pełnej wzajemnego szacunku i akceptacji.
Autorki – Joanna Berendt i Aneta Ryfczyńska – bajki dla dzieci napisały w duchu Porozumienia bez Przemocy Marshalla Rosenberga i tę atmosferę czuć w każdym zdaniu. Dla tych, którzy nie znają tego terminu, nadmienię, że jest to metoda komunikacji, zwana również Językiem Serca czy Empatyczną Komunikacją, polegająca na wyrażaniu uczuć i potrzeb w celu ich zaspokojenia. Zakłada dwie fazy, jakimi są szczere wyrażanie siebie poprzez cztery elementy (spostrzeżenia, uczucia, potrzeby, prośby) oraz empatyczny odbiór za pośrednictwem tych samych czterech kroków. Jeśli nigdy dotąd nie mieliście możliwości doświadczyć tego typu rozmowy, to jest to niesamowita okazja – dialogi bohaterów stanowią kwintesencję. Jako, że jest to książka skierowana do dzieci, język jest prosty i zrozumiały, przyjemny w odbiorze. Skąd wiem? Zachwycona treścią postanowiłam zapoznać moje przedszkolaki (już prawie 7-latki) z mieszkańcami Leśnego Zakątka i spotkałam się z równie wielkim entuzjazmem. Dzieciaki błyskawicznie polubiły Bibi oraz jej przyjaciół, ich przygody je ciekawiły, inspirowały, a dzięki szczegółowym i niezwykle obrazowym opisom stanów emocjonalnych, umożliwiały utożsamienie się z tym, co przeżywali bohaterowie. Ponadto, do każdej opowieści dołączone są zestawy pytań i zadań, które poszerzają tematykę danego zagadnienia, tworząc ogromne pole dziecięcej aktywności. Także ilustracje zawarte w książce, a które są czarno – białe, za sprawą moich małych artystów nabrały barw i tym samym egzemplarz stał się kolorowy i… bardziej nasz.
Opowiadań jest szesnaście. Pomagają odkryć i zrozumieć pojęcia bliskości, wdzięczności, wyobraźni, szacunku, dzielenia się z innymi, wzajemnego słuchania, złości, smutku, radości, strachu, rozpoznawania swoich potrzeb oraz radzenia sobie z trudnymi myślami. Wśród proponowanych pytań i zadań znajdziemy m.in. takie jak:
- Co chciałbyś, żeby znalazło się na Twojej tablicy zasad w relacji z rodzeństwem, kolegami czy rodzicami? Narysuj to lub poproś kogoś dorosłego, by pomógł Ci zapisać.
- Jak sądzisz, po czym można poznać, co czuje druga osoba? Jak ona wtedy wygląda, jak mówi, jak się zachowuje? Jakie może mieć oczy, a jak ułożone usta?
- A dlaczego dla dzieci ważne jest, by dorośli słuchali, co one mówią?
- Gdyby to Twój kolega/koleżanka był/była tak smutny/smutna jak Bibi, co mógłbyś/mogłabyś zrobić?
- Jakie prezenty lubisz dostawać? Jak sądzisz, dlaczego takie właśnie prezenty sprawiają Ci przyjemność?
- Czym chętnie dzielisz się z innymi? W jakich sytuacjach podzielnie się z kimś sprawiło Ci przyjemność? Może komuś w czymś w ten sposób pomogłeś/pomogłaś? Albo może zabawa była wtedy lepsza? Przypomnij sobie, jak to było.
- Zapytaj kolegów lub opiekunów, po czym poznają, że czegoś potrzebują?
- Zastanów się, co można zrobić w sytuacji, kiedy nie wiemy, co wybrać?
- Narysuj portret swojego strachu, a potem wspólnie z kolegami, koleżankami lub opiekunami udekoruj go albo pozmieniaj tak, by wyglądał dla Ciebie przyjaźnie.
- A co Ty czujesz, gdy przychodzą goście? Czujesz radość, a może niepokój lub jeszcze coś innego? Wymień kilka swoich uczuć, które towarzyszą Ci, kiedy odwiedzają Cię goście.
- Jakie lubisz sposoby witania? Wymień kilka i zademonstruj je.
- Odpowiedz na pytanie: Za czym w tej sytuacji tęskni Twoje serce?
- A jak sądzisz, jak może wyglądać żyrafi taniec wdzięczności? Odtańcz go z opiekunami lub przyjaciółmi. To będzie wspaniała zabawa!
Podczas rozmów dziecięca wrażliwość, delikatność i głębia dotykały mojego serca. Zaskakujące, zabawne i nad wyraz dojrzałe odpowiedzi, umocniły mnie w odczuciach, że to, co robimy jest ważne, potrzebne. Uśmiecham się właśnie na wspomnienie bardzo przejętej Martynki, która na pytanie „Po czym poznajemy, że to właśnie bliskość i co wtedy czujemy?”, lekko zawstydzona wyznała, że bliskość czuje nie tylko w sercu, ale i stopach, bo one chcą tańczyć z radości! Tak, dzieci czują wiele i jeszcze nie wszystko potrafią nazwać, określić, zrozumieć. Ta książka, przy pomocy dorosłego, jest je w stanie po tym świecie pięknie oprowadzić i przybliżyć do siebie i do innych. Tym przewodnikiem może być rodzic, babcia z dziadkiem lub nauczyciel w przedszkolu czy w szkole.
Na koniec chciałabym podzielić się z Wami momentem, który wzruszył mnie najbardziej. Moje starszaki, gdy usłyszały, że w Leśnym Zakątku znajduje się Leśne Przedszkole, spontanicznie i całkiem zgodnie wykrzyczały „Pewnie jest tam tak fajnie, jak u nas!”. Zaskoczona, spojrzałam na ich roześmiane twarze z czułością i wdzięcznością, za to gdzie jestem i z kim. I przypomniały mi się słowa, ze wstępu książki: „zajrzyj do naszego lasu, a na pewno odnajdziesz w nim cząstkę siebie”. Ja odnalazłam. One też. I mam nadzieję, Wy również odnajdziecie.
Anna Maria Potęga
Joanna Berendt, Aneta Ryfczyńska – Przyjaciele Żyrafy. Bajki o empatii. Tom I, wydawnictwo CoJaNaTo.